Glazen Verhalen
Dalle de verre
© Atelier GlassJohs
Foto rechts: detail raam RC St Patricks Church, Medicine Hat, Alberta
Betrekkelijk recent, nl uit de jaren 20-30 van de 20e eeuw, is de dalle de verre techniek. Letterlijk: tegels van glas. Om deze techniek toe te passen levert de industrie dikke gekleurde platen glas, ‘tegels’, van omstreeks 25 mm dik, op een formaat van plm. 20 x 30 cm. Met een hamer wordt de tegel aan stukken geslagen, en verder bewerkt met tang en beitel tot de brokken het formaat hebben waarmee de kunstenaar wil werken. In een frame op een vlakke ondergrond wordt de figuratie samengesteld.
De ruimte tussen het glas is volgegoten met beton.
Een van de duizenden panelen van plm. 25 x 25 cm in de Neue Gedächtniskirche in Berlijn.
De tussenruimte wordt opgevuld met vloeibaar cement, beton of giethars, en gelijk gestreken met de dikte van het glas. De opvulling moet goed uitharden. De naden zijn onregelmatig van breedte als gevolg van de willekeurige vormen van de brokken glas. De kunstenaar is in zijn artistieke uiting los gekomen van de 1000 jaar durende beperking die de loodlijnen met zich mee brachten. Het resultaat is een vernieuwende stroming in de glazenierskunst, die goed aansluit op moderne architectuur.
Foto links: De Hemelvaart
IJszeekathedraal, Tromsø, Noorwegen
Techniek: glas in beton
Foto boven: detail uit De Hemelvaart
'De Openbaring van Johannes', detail uit monumentaal werk van B. Hendriks in de oorspronkelijk gereformeerde Koningskerk te Amsterdam, Watergraafsmeer. Techniek: glas in beton.
.
Foto onder: drieluik in Nanset Kirke te Larvik, Noorwegen, voorstellende de drieëenheid Gods. Glas in giethars.
de hand van God het Lam Gods de H. Geest als duif
De dalle de verre techniek bracht meer vrijheid voor de moderne glazenier: géén beperking door technisch noodzakelijke loodlijnen, maar vrijere artistieke expressie, die aansluit bij de expressionistische en abstracte schilderkunst. De technische sterkte wordt verkregen door gebruik van vloeibaar beton of giethars. Let op de grillige scheidingslijnen tussen de glasdelen.
In de Rooms-Katholieke wereld bleef de behoefte bestaan aan klassieke figuraties in de ramen. Om aan die behoefte tegemoet te komen ontwikkelden de gebr. Mault in hun atelier in Rennes, Frankrijk, een speciale variant van de dalle de verre-techniek. Zie daarvoor: dalle de verre volgens Mault
Interieur van de Neue Kaiser Wilhelm Gedächtniskirche in Berlijn. De ramen bestaan uit duizenden panelen die in Dalle de verre-techniek uitgevoerd zijn.
Het gebruikte glas is afkomstig van de verwoeste ramen van de oorspronkelijke Kaiser Wilhelmkirche die in WOII gebombardeerd is.
Ontwerper: Gabriel Loire (1904-1996)